Signal: Programu ya Ujumbe Inayosifika kwa Usalama Yaliyosababisha Sintofahamu Marekani

Maafisa wa usalama wa juu nchini Marekani walitumia programu ya ujumbe ya Signal kuzungumzia mipango ya kijeshi kuhusu Yemen, lakini wakajikuta wameingia kwenye matatizo makubwa baada ya kumjumuisha kimakosa mwandishi wa habari kwenye kundi hilo la mazungumzo. Tukio hilo limezusha mjadala mkubwa kuhusu matumizi ya teknolojia isiyo rasmi katika serikali, huku wengine wakiliona kama ishara ya uzembe wa kiwango cha juu.

Programu ya Signal ni nini hasa?

Signal ni programu ya simu inayotumika kutuma ujumbe na kupiga simu kwa usiri. Tofauti na programu nyingine kama WhatsApp, Signal haikusanyi taarifa za mtumiaji kama vile namba ya simu au eneo unalopatikana. Kwa watu wa kawaida wanaotafuta faragha, Signal ni chaguo salama.

Lakini Signal haikubuniwa kwa ajili ya mawasiliano ya kijeshi au taarifa za kitaifa. Haijasimamiwa na taasisi ya serikali wala haina mfumo rasmi wa kuhifadhi kumbukumbu. Kwenye mazingira ya kawaida, programu hii ni salama—lakini si kwa maafisa waandamizi wa serikali wanaopanga mashambulizi ya kijeshi.

Jinsi sintofahamu ilivyotokea

Mshauri wa Usalama wa Taifa Michael Waltz aliunda kundi la Signal akiwashirikisha viongozi wengine wa juu serikalini, akiwemo Makamu wa Rais JD Vance na Waziri wa Ulinzi Pete Hegseth. Walizungumzia mipango ya mashambulizi dhidi ya waasi wa Houthi huko Yemen. Bila kutarajia, jina la mwandishi mashuhuri Jeffrey Goldberg lilijitokeza kama mmoja wa wanaokipata kilichojadiliwa.

Hapo ndipo hali ikabadilika. Goldberg alichukua aliyosoma na kuchapisha makala iliyoibua taharuki ndani ya Washington. Serikali haikuwa tayari kukubali kuwa siri kubwa kama hiyo ilikuwa imevuja kupitia programu isiyo rasmi.

Hali ya taharuki na mjadala wa kitaifa

Wataalamu wa usalama wa taifa na wanasiasa walikashifu tukio hilo. Wengine walidai sheria kama ya Espionage Act inaweza kuwa imevunjwa. Pia, mashaka yameibuka kuhusu iwapo mawasiliano hayo yaliwekwa kwenye kumbukumbu rasmi, jambo ambalo ni la lazima kwa taarifa zote za serikali.

Hili si suala dogo. Matumizi ya programu isiyo rasmi kama Signal, na zaidi kuweka ujumbe wa muda mfupi unaojifuta baada ya muda, kunakinzana na Sheria ya Kumbukumbu za Rais. Huu ni ukiukaji wa taratibu ambao kwa watumishi wa kawaida ungetosha kupoteza kazi au kibali cha usalama.

Je, ni kosa la teknolojia au uzembe wa binadamu?

Signal haikuvuja taarifa. Programu hii bado ni salama, lakini mazingira ya matumizi yake ndiyo tatizo. Kama simu ya afisa wa serikali haijalindwa kwa kiwango cha kijeshi, basi programu yoyote ndani yake ni tishio. Kwa maneno mengine, hawakutakiwa kutumia Signal hata kama ni salama.

Wataalamu wanasema mawasiliano ya ngazi ya juu yanapaswa kufanyika kwa njia rasmi, kama kupitia mifumo ya JWICS au SIPRNet. Huko, hakuna nafasi ya mtu asiyehusika kujipenyeza.

Sababu ya tukio hili kuwa la kihistoria

Watazamaji wa nje, wakiwemo washirika wa Marekani, wanahoji kama Marekani bado ni sehemu salama ya kushiriki taarifa nyeti. Ikiwa taifa linaweza kupanga mashambulizi ya kijeshi kwenye kundi la ujumbe la simu ya mkononi, kuna nini kingine kinafanyika chini ya meza?

Hili ni zaidi ya kosa la kiteknolojia—ni onyo kuhusu kupuuza kanuni za msingi za usalama. Uzembe wa namna hii unaweza kuvuruga uhusiano wa kimataifa na kudhoofisha mamlaka ya Marekani duniani.

Mwisho wa safari: Funzo kwa wote

Hili ni somo kwa kila serikali, kila afisa, na kila raia anayehusika na taarifa nyeti: faragha ya kidijitali si kitu cha kubahatisha. Hata programu bora kama Signal haina maana kama akili ya binadamu haitumiki ipasavyo.

Kama taifa lenye nguvu kubwa, Marekani haitakiwi kukosea kwa njia rahisi kama hii. Kama dunia nzima inatumia programu hii kwa mawasiliano ya faragha, basi viongozi wa kitaifa wanapaswa kuwa na kiwango cha juu zaidi cha tahadhari. Suala hili halihusu teknolojia pekee—linahusu maamuzi ya watu.